Prijsuitreiking de heer J. Haartsen

Considerans, uitgesproken door prof.ir. K.H.J. Robers,
op de NERG bijeenkomst te Enschede op 22 juni 2000

Mijnheer de voorzitter, dames en heren,

In zijn vergadering van 4 februari 2000 heeft het bestuur van het Wetenschappelijk Radio Fonds Veder besloten de Veder-prijs 1999 toe te kennen aan Dr. J. Haartsen voor zijn bijzondere bijdrage aan de vernieuwing van de draadloze digitale communicatie over korte afstand in huis.

Stelt u zich eens voor dat de volgende keer dat de jus d'orange in uw koelkast op raakt, uw koelkast geheel uit zichzelf een bericht stuurt naar uw mobiele telefoon die op zijn beurt uw computer instrueert om de aankoop van dit sap op uw elektronische boodschappenlijst te zetten. Toepassingen zoals deze kunnen over enkele jaren in miljoenen huizen normaal zijn.

Om dit soort zaken te kunnen realiseren moet communicatie tussen allerlei apparaten in huis zo flexibel mogelijk zijn en zichzelf op gang brengen. Communicatie dus, die geen moeizaam aan te leggen koperdraad of glasvezel nodig heeft. Dank zij de ontwikkeling van 'Bluetooth' kan dit worden gerealiseerd.

En als we 'Bluetooth' zeggen dan denken we niet alleen aan de Deense koning die van 940 tot 981 met harde hand over Denemarken en Noorwegen regeerde, maar ook aan Jaap Haartsen. Jaap heeft in opdracht van de firma Ericsson een draadloze communicatie methode, over radio dus, gerealiseerd met zeer flexibele maar ook robuuste eigenschappen. Een methode die voldoet aan die eigenschappen die nodig zijn om wereldwijd gebruikt te kunnen worden voor een ondenkbaar aantal toepassingen. Ik zal u kort enkele eigenschappen van zijn ontwikkeling, melden.

Als eerste noem ik de radio-interface die is ontworpen. De communicatie vindt plaats in een wereldwijd beschikbare frequentieband waarvan een groot aantal andere toepassers ook gebruik maken. We hebben het dan over de ISM-band rond 2,45 GHz. Er is een zeer robuuste transmissie methodiek gekozen om betrouwbare communicatie mogelijk te maken in een omgeving met zeer hoge ruiswaarden. Dit moet wel, want in deze band zit ook onze magnetron-oven en met een kilowatt aan vermogen in de oven lekt er altijd wel een watt of zo langs de randen van de ovendeur naar buiten.

Op dit radiokanaal is een zelf ontworpen protocol geplaatst dat onder meer voorziet in een communicatiemogelijkheid voor zowel tijdkritsche, de zogenaamde real time informatie, als de minder tijdkritische toepassingen. Bovendien is er een zeer dynamisch netwerkprotocol ontworpen dat flexibel en automatisch netwerken kan configureren op basis van de momentaan aanwezige apparaten binnen de werkingssfeer. Ongemerkt worden master en slave rollen bepaald op zodanige wijze dat een vloeiende onderlinge communicatie tussen apparaten wordt gerealiseerd. Dit alles is op één enkele chip ondergebracht.

Het is niet verbazingwekkend dat een dergelijke ontwikkeling veel volgelingen krijgt. Meer dan 1500 bedrijven over de gehele wereld scharen zich achter deze techniek. Voor een belangrijk deel is dat ook zo, omdat Ericsson besloten had de standaard van 'Bluetooth' vrijelijk ter beschikking te stellen aan iedereen. Dit veroorzaakte een ware explosie van belangstelling voor het systeem. Voorwaar geen gering succes voor onze landgenoot, en uiteraard voor Ericsson.

Het doet het bestuur dan ook groot genoegen om Jaap Haartsen dit jaar de Vederprijs toe te kennen voor zijn verdiensten. Hij heeft blijk gegeven een aantal ontwikkelingen met succes en vernieuwend te kunnen combineren en zodoende een betrouwbaar radiopad te kunnen realiseren in een zeer dynamische en 'lastige' omgeving.