Prijsuitreiking de heer D.J. Moelker
Considerans, uitgesproken door prof.dr.ir. Wim C. van
Etten op de NERG bijeenkomst te Eindhoven op dinsdag 16 november 1999
Mijnheer de voorzitter, dames en heren,
Het bestuur van het Vederfonds heeft besloten om de Vederprijs 1998 toe te
kennen aan de heer dr. ir. Dignus-Jan Moelker.
Het onderzoek, op basis waarvan de toekenning is geschied, verschaft
duidelijkheid omtrent de vraag of het mogelijk is, om met voldoende
nauwkeurigheid en extreme bedrijfszekerheid verkeersvliegtuigen met behulp van
satellietplaatsbepaling onder zeer slechte zichtomstandigheden veilig te kunnen
laten landen. De heer Moelker werd geconfronteerd met het gegeven, dat de
uiterst zwakke spread-spectrum satellietsignalen, die ongeveer 20 dB onder het
natuurlijke ruisniveau liggen en vanuit de ruimte worden ontvangen, door
allerlei natuurlijke en "man made" stoorbronnen, gemakkelijk onbruikbaar kunnen
worden. Deze effecten dreigen een streep te halen door de talrijke
toepassingsmogelijkheden van satellietnavigatie, wanneer daar risico's ten
aanzien van veiligheid of milieu aan verbonden zijn. Vergelijkbare
interferentieproblemen komen aan de orde bij spread-spectrum
communicatiesystemen, vooral bij mobiele toepassingen.
Moelker heeft de moeilijke, maar uiteindelijk vruchtbaar gebleken weg gekozen om
deze interferentieproblematiek in drie fasen aan te pakken:
- De eerste stap was het modeleren van interferentie-effekten
op de synchronisatieprestaties van spread-spectrum ontvangers. Daarbij heeft hij
vooral aandacht geschonken aan de theoretische grenzen en de mogelijkheden van
realistische ont-vangerconcepten.
- Vervolgens heeft hij modellen ontwikkeld voor de capaciteit
van coëxisterende breedband- en smalband mobiele communicatiesystemen. Omdat
spread-spectrum technologie gebruikt zal gaan worden voor toekomstige mobiele
telecommunicatie, heeft hij met name aandacht geschonken aan de co-existentie
van spread-spectrum- (CDMA) en smalbandconcepten zoals GSM.
- Tot slot heeft hij interferentieonderdrukkingstechnieken
geoptimaliseerd voor satellietplaatsbepalingssystemen zoals het Amerikaanse
global positioning system (GPS) en het Russische global navigation satellite
system (GLONASS). De mate van succes heeft hij daarbij niet uitgedrukt in
parameters als dB, maar in voor navigatietoepassingen meer relevante grootheden
als nauwkeurigheid van de positie-bepaling.
Met zijn aanpak heeft Dr. Moelker tevens duidelijk gemaakt,
dat radiocommunicatie- en radioplaatsbepalingssystemen zeer nauw verbonden
zijn. Het grootste onderscheid tussen beide klassen van systemen is, dat bij
telecommunicatie vooral informatie overgebracht wordt, terwijl bij navigatie
veeleer bekende informatie wordt verstuurd, maar dat daarbij de propagatietijd
de eigenlijke informatie in zich bergt. Opvallend is, dat hij interferentie in
verschillende domeinen al dan niet gelijktijdig aanpakt. Daarbij moeten we
denken aan het tijd-, frequentie-, modulatie-, code-, amplitude- en tot slot het
spatiële domein.
De heer Moelker heeft bewezen, dat grondige theoretische analyse
van interferentie en de gevolgen daarvan belangrijk zijn, en vervolgens de wegen
aangegeven hoe op ba-sis van deze grondige kennis interferentie bestreden kan
worden. Dat wil zeggen hoe de scheiding tussen gewenste informatie en ongewenste
interferentie geoptimaliseerd kan worden. De scheiding van signaal en
interferentie neemt in belangrijkheid sterk toe, doordat de mate waarin het
scheiden van "vriend en vijand" slaagt, in belangrijke mate gaat bepalen wat de
praktische capaciteit van het beschikbare frequentiespec-trum zal zijn. Het
behoeft daarom geen betoog wat de economische impact kan zijn van
efficiënte en effectieve interferentiebestrijding.
De prestaties van Dr. Moelker zijn inmiddels ook internationaal bekend geworden,
wat blijkt uit het feit, dat hij in 1997 een Best Paper Award kreeg van het
prestigieuze Amerikaanse "Institute of Navigation".
Gezien deze overwegingen is het Vederfonds zeer verheugd, dat in de persoon van
dr.ir. Moelker de Vederprijs ook in 1998 weer een waardig prijswinnaar kent, die
representatief is voor het hoogwaardige wetenschappelijk onderzoek dat op
radiogebied in Nederland plaatsvindt.
En dan verzoek ik thans de voorzitter van het Vederfonds, Mevr. Françoise
Olthof-Kosters, om de prijs te overhandigen aan de heer dr.ir. Dignus-Jan
Moelker.
|