Prijsuitreiking de heer M.J.M. van der Vorst
Considerans, uitgesproken door prof.ir. L.A.A.M.
Coolen,
op de NERG bijeenkomst op donderdag 27 maart 2002
Mijnheer de voorzitter, dames en heren,
Maarten van der Vorst studeerde in 1995 af aan de Technische Universiteit
Eindhoven bij de leerstoel Radiocommunicatie van Prof. Gert Brussaard. Zijn
afstudeerwerk betrof de analyse van lensantennes. Hij zette het onderzoek op
dit gebied voort tijdens de post-doctorale Ontwerpersopleiding aan het Stan
Ackermans Instituut van TU/e. De projectstudie voor het ontwerpen en
optimaliseren van geïntegreerde lensantennes werd mede gefinancierd door
ESTEC, het technische centrum van de European Space Agency te Noordwijk. Voor
zijn publicatie "The influence of internal reflections on the far-field pattern
of integrated lens antennas" werd hij in 1996 op de ISAP conferentie in Chiba,
Japan, onderscheiden met de Young Scientist Award. Tevens ontving hij in 1996
de Prof. Bählerprijs voor het beste afstudeerwerk in 1995. In april 1997
onving hij het ontwerpersdiploma, waarna hij het onderzoek voortzette als
promotiestudie. Op 15 april 1999 promoveerde hij aan de TU/e onder
verantwoordelijkheid van de promotoren Prof. Brussaard (TU/e) en Prof. van de
Capelle (Katholieke Universiteit Leuven) en co-promotor Dr. Matti Herben
(TU/e).
Wereldwijd worden momenteel diverse studies uitgevoerd naar nieuwe generaties
van meetinstrumenten die werken in de submillimeterbanden, voor toepassingen in
aardobservatie en radioastronomie vanuit satellieten. We moeten dan denken aan
frequenties van 100 tot 3000 GHz. Voor de antennes van deze instrumenten gelden
zeer strenge specificaties waaraan met traditionele ontwerptechnieken niet kan
worden voldaan vanwege de kleine afmetingen van de klassieke antennecomponenten,
zoals golfpijpen en hoornantennes, bij deze frequenties.
Van der Vorst heeft een complete studie uitgevoerd naar een nieuwe, alternatieve,
antenneconfiguratie waarbij de golfgeleiders worden vervangen door
'microstriplines' en de hoornantennes door 'patch antennas' die
geïntegreerd zijn met een focusserende diëlektrische lens. Hij heeft
daarvoor eerst een fundamentele beschouwing gegeven van de
stralingseigenschappen en de impedantie van dit nieuwe antennetype; vervolgens
heeft hij de theoretisch voorspelde antennekarakteristieken geverifieerd met
metingen aan een prototype bij 500 GHz.
Op basis van de resultaten van zijn studie heeft van der Vorst een
softwarepakket ontwikkeld voor het ontwerpen van geïntegreerde
lensantennes. Dit pakket is door de stichting SRON gebruikt voor het ontwerpen
van de antenne voor de spectrometer HIFI, een van de astronomische instrumenten
voor de ESA satelliet FIRST (Far Infrared and Submillimetre Telescope), die in
2007 gelanceerd moet worden. Ook heeft ESA besloten verder onderzoek te doen
naar het toepassen van deze antennes.
Het is vooral de toepassing en opvolging van zijn werk in de ruimtevaart dat het
bestuur van het Wetenschappelijk Radiofonds Veder heeft doen besluiten om de
Vederprijs 2001 mede toe te kennen aan dr.ir. Maarten van der Vorst.
|