Benoeming AMATEUR VAN HET JAAR 1996

Considerans, uitgesproken door ir. D.W. Rollema, PAØSE
tijdens de Dag voor de Amateur te Rotterdam op 15 november 1997

Mevrouw de voorzitter, dames en heren,

De tijd dat radioamateurs een bijdrage konden leveren aan kennis en techniek van de radiocommunicatie ligt ver achter ons. Een uitzondering moet worden gemaakt voor de kennis van de propagatie, de voortplanting van radiogolven. Historisch gezien is dit zeker het geval; waren het niet de radiozendamateurs die in de jaren twintig de mogelijkheden ontdekten van de kortegolf tot radioverkeer met beperkte zendenergie over grote afstanden ? De kortegolf die tot dat moment door de professionals als onbruikbaar voor zulk verkeer werd beschouwd: "laat die amateurs daarop maar knoeien", zei men. Maar ook nu nog leveren radiozendamateurs nuttige bijdragen tot de kennis van de propagatie, met name op het gebied van de meter-, centimeter- en millimetergolven. Door de overheid is indertijd onderzoek door amateurs van de propagatie in de 50 MHz-band zelfs als voorwaarde gesteld voor het toelaten van amateurs tot die band. Het verslag met de titel "WAARNEMINGEN OP DE 50 MHz AMATEURBAND IN NEDERLAND", samengesteld door de amateurs H.J. Schansema, PA2HJS en E.J. Korma, PAØERA, is door het Wetenschappelijk Radiofonds Veder in 1991 beloond.

Mag de rol van de radioamateur als bijdrager tot de kennis van de radiocommunicatie thans beperkt zijn, dan wil dat nog niet zeggen dat de radioamateur geen gebruik maakt van moderne ontwikkelingen. Integendeel, met name de mogelijkheden die de digitale techniek biedt worden door de vooruitstrevende radiozendamateur dankbaar gebruikt. Te denken ware bijvoorbeeld aan Packet Radio en digitale signaalbewerking, DSP.

Al deze moderne technieken stoelen op beginselen en vindingen die teruggaan tot in de vorige eeuw. Tientallen jaren draaide de radiotechniek rond de elektronenbuis, vroeger radiolamp genoemd. Voor de jonge amateur van vandaag hooguit een begrip, een ding dat hij wel eens heeft gezien maar waarschijnlijk nooit gebruikt. De elektrische schokken waarmee het experimenteren met radiobuizen onveranderlijk gepaard ging, zijn hem of haar bespaard gebleven. Maar ook de charme die van de warme gloed van zo'n buis en de typische geur die een toestel met buizen verspreid, zijn aan de jonge amateur van vandaag vaak onbekend. Toch is de belangstelling voor de radio uit het verleden groot, getuige de verenigingen en de tijdschriften die zich specifiek met dat verleden bezig houden. Een goede zaak, want kennis van het verleden verdiept en verrijkt het begrip van het heden. Ook zijn er in het verleden zeer nuttige ideeën ontwikkeld die met de middelen van toen niet realiseerbaar waren maar met de huidige technologie wel tot leven kunnen worden gewekt.

Ik noemde verenigingen en tijdschriften als middelen om van het radiotechnische verleden kennis te nemen. Maar er is nog een uitstekend middel: het museum. Technische musea zijn ook in ons land te vinden. Maar een museum dat zich specifiek richt op het radio-amateurisme niet. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland en Amerika, waar zulke musea al wel bestaan. Maar dat staat te veranderen. De Nederlandse stichting De WS-19 is reeds jaren in de weer met het opzetten van een amateurradiomuseum. Dat heeft heel wat moeite gekost; met name het vinden van de noodzakelijke financiële middelen. Maar het gaat nu lukken. De Rijkswaterstaat schonk een houten gebouw dat voorheen op het bouweiland Neeltje Jans heeft gestaan. Voorts werden subsidies ontvangen van de Hoofddirectie Telecommunicatie en Post, het VERON-fonds, het Wetenschappelijk Radiofonds Veder, de Van den Berch van Heemstede Stichting en Philips International. Belangrijk voor de oprichting en exploitatie van het museum zijn voorts de bijdragen van de donateurs, waarvan er inmiddels een flink aantal het museum-in-oprichting steunt. Voorts hebben verscheidene firma's aan de bouw van het museum bijgedragen door donaties in natura. Maar de realisering van het museum heeft met name een geweldige stoot in de goede richting gekregen door de schenking van een groot aantal gebruikte mobilofoons door PTT Telecom. De toestellen waren overcompleet en er werd een goede bestemming voor gezocht. Het was de PTT Telecom-medewerker Louis Meulstee, PA0PCR, die zijn directie het idee aan de hand deed de mobilofoons aan het amateurmuseum-in-oprichting te schenken. En zo geschiedde het. PTT Telecom nam ook nog het transport van de apparatuur naar Budel, waar het museum komt, voor haar rekening. Inmiddels zijn reeds meer dan 4000 van deze mobilofoons aan amateurs verkocht en de Teletron T-813 is in amateurkringen dan ook een begrip geworden. De toestellen zijn en worden door de Stichting De WS-19 voor de zeer amateurvriendelijke prijs van 40 gulden verkocht en de opbrengst heeft het mogelijk gemaakt het gebouw te voltooien en de benodigde voorzieningen voor de inrichting, zoals stellingen en vitrines, aan te schaffen.

Met de realisering van het museum gaat de droom in vervulling van de man die hier jaren aan heeft gewerkt en ook de initiatiefnemer en voorzitter is van de stichting De WS-19. Hij is een man die van alle markten thuis is gebleken. Dat kwam vooral tot uiting tijdens de heroprichting van het gebouw waarbij hij zich manifesteerde als bekwaam bouwvakker, timmerman, loodgieter, elektricien en schilder. En ik ben vast nog wel iets vergeten. Een en ander heeft behalve veel energie en tijd van de initiatiefnemer ook zeer veel geëist van zijn gezin en met name van zijn echtgenote die al dat gedoe jarenlang heeft geaccepteerd, ja, meer nog, haar man voortdurend heeft gesteund. Daarvoor verdient zij grote lof!

Het is terecht dat het hoofdbestuur van de VERON deze man heeft voorgedragen als Amateur van het Jaar 1996, welke voordracht door het Wetenschappelijk Radiofonds Veder is overgenomen.

Weinigen onder u zal het thans nog niet duidelijk zijn om wie het gaat. Maar ik noem zijn naam niet. Dat zal gebeuren door de achterkleindochter van de oprichter van het Radiofonds Veder, mevr. Françoise Olthof-Kosters, die nu het woord zal nemen.

Ik dank u voor uw aandacht.

Amateur van het Jaar 1996 is de heer Cor Moerman, PAØVYL te Budel