"Radio Malabar" door Klaas Dijkstra

Ik werkte onder radiopioniers
Klaas Dijkstra (1894 - 1976) was de oudste zoon uit een Fries gezin van vijf
kinderen. Zijn verhaal in deel één
begint nadat hij in 1914 is
opgeroepen voor de militaire dienstplicht. Hij wordt ingedeeld bij de afdeling
voor lijntelegrafie van de Genie in Utrecht. Dit zal voor het verdere verloop
van zijn leven van doorslaggevende betekenis blijken te zijn.
Hij komt daar in aanraking met militaire zend- en ontvangtechniek, die toen,
zeker in Nederland, nog in de kinderschoenen stond. Tijdens zijn diensttijd
mocht hij zich voorbereiden op het toelatingsexamen van de net opgerichte MTS
(vergelijkbaar met later de HTS en het HBO) in Leeuwarden. Hij slaagde en werd
direct tot de tweede klas toegelaten. In oktober 1918 behaalde hij het
einddiploma "elektrotechniek".
Eind 1919 reageerde hij op een advertentie, waarin personeel voor de
"Radiodienst" van de PTT in Nederlands Oost-Indië werd gezocht. Zij
toelatingstest is succesvol, en eind 1920 arriveerde hij, met
zijn echtgenote, op hun eerste standplaats: Bandoeng op West-Java. De beroemd
geworden Dr. C.J. de Groot gaf toen leiding aan de bouw van 's werelds
krachtigste zender in de Malabar kloof, teneinde radiocommunicatie direct met
Nederland mogelijk te maken. Dijkstra woont en werkt enige jaren op het
zendstation "Malabar", waar hij tevens een tijdlang chef van de werkplaats is.
Zijn verhaal gaat echter véél verder dan
alleen technische facetten. Hij vertelt op heel boeiende wijze over interessante
gebeurtenissen en kenmerkende "Indische" aspecten.
Deel twee van dit boek begint tijdens zijn eerste
tropenverlof in Nederland (1927).
Tijdens een studie- en werkbezoek aan het zendstation Radio Kootwijk, krijgt hij
het bericht dat Dr. de Groot overleden is. Hiermee komt er een einde aan het
toen al achterhaalde "langegolftijdperk" in Indië. Ook nu weer is Dijkstra
getuige en deelgenoot van de snelle ontwikkelingen op het gebied van kortegolf
telecommunicatie.
Alhoewel hij tijdens de Japanse bezetting, als medewerker van het
"Radiolaboratorium" in Bandoeng, niet direct in een concentratiekamp werd
opgesloten, naderde onomkeerbaar het einde van zijn "radioloopbaan".
Met het hospitaalschip "de Oranje" keerde hij eind 1945 ziek en uitgeput terug
in het toen ontredderde Nederland. In 1947 wordt hij uiteindelijk volledig
arbeidsongeschikt verklaard.

Klaas Dijkstra aan zijn schrijftafel.
|